Istnieje sporo odmian kawy, które wyróżniają się smakiem, miejscem występowania, a także ceną. Osoby, które nieustannie poszukują nowych smaków, aromatów czy doznań sensorycznych stawiają na coraz bardziej wyszukane partie. Najpopularniejszą odmianą jest z pewnością Kopi Luwak, znana również jako najdroższa kawa świata. Są również mniej kontrowersyjne odmiany, równie szlachetne i wyróżniające się na tle pozostałych odmian. Poznaj najdroższe i najsłynniejsze odmiany, a także ciekawostki o kawie i jej powstawaniu.

Kopi Luwak – kontrowersyjna i najsłynniejsza

Kopi Luwak pochodzi z ziaren kawy wydobywanych z odchodów cywety azjatyckiej (luwaka), która żyje głównie w Indonezji. To zwierzę, które z natury jest wybredne, ale chętnie je owoce kawowca. Wybiera tylko te, które są dojrzałe, idealne i najwyższej jakości. Po spożyciu miąższ jest trawiony, a ziarna wydalane. Następnie zbiera się je, myje, a następnie wypala w piecach, tak jak każdą inną kawę. Proces trawienia zmienia strukturę chemiczną ziaren, co nadaje naparowi łagodny, ziemisty smak z nutą karmelu i czekolady. Ze względu na unikalny smak i rzadkie występowanie otrzymała miano najdroższej kawy na świecie. Rocznie zbierane jest około 400 kg ziaren, przez co 1 kg kosztuje blisko 2000 zł.

Kontrowersje budzi jednak etyka produkcji – wiele cywet trzymanych jest w niewoli, co odbiega od naturalnego, pierwotnego procesu. Początkowo zwierzęta żyły dziko, w swoim naturalnym środowisku. Z czasem popyt na kawę stał się tak duży, że zaczęto łapać cywety i hodować je na większą skalę. Spore wątpliwości budzą warunki, w jakich mieszkają zwierzęta. Kolejną kwestią jest sam wybór ziaren – cywety jedzą tylko te, które zostaną im podane i jedynie z nich mogą dokonać selekcji. Zwierzęta żyjące dziko same wybierają ziarna prosto z kawowców, wychodzą głównie nocami. Decydując się na zakup Kopi Luwak warto sprawdzić skąd pochodzi. Zwróć uwagę czy ma certyfikat wild-sourced, który świadczy o tym, że ziarna pochodzą od wolno żyjących zwierząt, a nie z ferm. Dzięki temu zyskasz pewność, że kawa jest autentyczna, a nie jest jedynie klasyczną arabiką z niewielką domieszką Kopi Luwak.

Black Ivory – kawa od słoni

Black Ivory Coffee to kawa produkowana głównie w Tajlandii. Należy do grupy kaw odzwierzęcych. Ziarna przechodzą przez układ trawienny słoni, dzięki czemu nabierają unikalnej gładkości i pozbawione są typowej goryczy. Słonie z Golden Triangle Asian Elephant Foundation w Chiang Saen są karmione głównie owocami i otrębami ryżowymi. Ziarna kawowca są jedynie dodatkiem. Rocznie w ten sposób można zebrać około 30 kg kawy. Kosztuje około 1000 dolarów za kilogram, co daje około 4000 zł, ale ceny kawy potrafią windować nawet do ponad 12 000 zł. 8% zysku z kawy jest przekazywane na rzecz fundacji dbającej o słonie. Pracownicy otrzymują godziwe wynagrodzenie. Na uwagę zasługuje również proekologiczn postawa, którą doceniają konsumenci. To zdecydowanie najrzadsza kawa produkowana w regionie.

Panama Geisha – rekordy aukcyjne

Kawa Geisha (pochodząca pierwotnie z Etiopii) zdobyła światową sławę dzięki uprawom w Panamie w regionie Boquete na wysokości od 1500 do 1750 m n.p.m na zboczach wulkanicznych. Dzięki wyjątkowym warunkom klimatycznym, a także glebie bogatej w składniki mineralne powstają ziarna, które po zaparzeniu tworzą niepowtarzalny bukiet smakowy. Jej profil smakowy wyróżnia się wyraźnymi nutami jaśminu, bergamotki, mango i tropikalnych owoców. Przez koneserów często określana mianem „Boga w filiżance”. Sprawdzi się do metod alternatywnych, ale można też przygotować ją w kawiarce czy ekspresie. Swoje nuty smakowe otwiera głównie przed tymi, którzy piją kawę bez mleka.

Na aukcjach ziarna Geishy osiągają ceny nawet powyżej 2000 USD za funt, czyniąc ją jedną z najbardziej pożądanych kaw świata. W 2024 roku odmiana Elida Geisha Natural Torre osiągnęła cenę 10 013 USD za kilogram. W tym roku rekord ustanowiła Hacienda La Esmeralda Geisha Washed, której cena wyniosła 30 100 USD za kilogram.

Luksus na co dzień – jak wybrać wyjątkową kawę

Nie każdy dysponuje budżetem, który pozwala na zakup tak wyjątkowych odmian. Warto jednak pamiętać, że nie trzeba sięgać po najbardziej ekskluzywne i kontrowersyjne odmiany, aby cieszyć się wyjątkowym smakiem. Warto zwrócić uwagę na kawy speciality (ocena powyżej 80 pkt SCA), które coraz częściej podbijają rynek. Znajdziesz zarówno kawy z Panamy, jak i Etiopii, Kenii, Nikaragui czy Kostaryki. Wiele z nich to mocno limitowane ilości, które z pewnością warto przetestować. Kawy speciality to często małe partie ziaren z jednej plantacji o unikalnym profilu smakowym trafiają w najbardziej wymagające gusta. Zanim zdecydujesz się na zakup, sprawdź, gdzie luksusowa kawa była wypalana. Warto wspierać polskich przedsiębiorców i stawiać na lokalne produkty. Wówczas masz pewność, że miejsca palą kawę na bieżąco i wysyłają szybko po wypaleniu. Sprawdź czy wybrałeś ziarna pod ulubioną metodę parzenia, a także o wybranym stopniu kwasowości czy słodyczy.

Chcesz spróbować luksusowych ziaren? Oprócz Geishy, Kopi Luwak czy Black Ivory, popularnością cieszy się Jamaica Blue Mountain. Niestety zanim trafi do Polski, zdąży stracić na jakości. Jeżeli szukasz dobrej jakości ziaren, sprawdź werdykt Cup of Excellence – prestiżowego konkursu, który pozwala wyłonić najlepszej jakości ziarna na świecie. Warto sprawdzić, jakie kawy premium zostały uhonorowane w ciągu ostatnich lat i spróbować ziaren, które najbardziej trafiają w Twoje smaki! Pamiętaj, że wyjątkowe kawy znajdziesz w naszym sklepie!