Zastanawiałeś się czym, oprócz ceny, różni się kawa dostępna na sklepowych półkach od tej, którą znajdziesz w kawiarniach? Czy rzeczywiście można wyczuć kwasowość, gorycz, czekoladę i inne aromaty pijąc napar z segmentu speciality? Poznaj różnice między segmentem speciality a produktami z supermarketu i przenieś swoją kawową świadomość na inny poziom.
Czym wyróżnia się kawa speciality?
Kawy speciality (lub specialty - obie wersje pisowni są prawidłowe) to starannie wyselekcjonowane ziarna Arabika, których proces wzrostu, a następnie obróbki i eksportu jest starannie kontrolowany i w pełni transparentny. Robusta (ok 30% światowej produkcji) nie podlega klasyfikacji jak Arabika - nie ma więc czegoś takiego jak Robusta Speciality. Klasę Speciality ma wyłącznie Arabika.
Kawa speciality to ziarna single origin, które rosną tylko na jednej, konkretnej plantacji. Są to zazwyczaj mocno limitowane ilości, eksportowane sezonowo, a na kolejną partię trzeba czekać czasami nawet kilka miesięcy. Dobrej jakości speciality kawa ma wszelkie cechy produkcji rzemieślniczczej / rolniczej - pochodzą one z ekologicznych upraw, gdzie są z troską pielęgnowane w czasie dojrzewania, następnie selektywnie zbierane i procesowane wieloma, często bardzo złożonymi metodami. Po dotarciu z plantacji do palarni, są najczęściej wypalone pod daną metodę parzenia. Plantatorzy zwykle sami doglądają całego procesu, a jakość potwierdza kontrola przeprowadzona przez niezależnych Q-Graderów, której nie wykonuje się w przypadku kaw przemysłowych. Q-Gradzerzy posługują się podczas oceny specjalnym arkuszem, który jest standardem ich pracy na całym świecie. Klasyfikacja oceny jest ustandaryzowaną i opracowana przez Speciality Coffee Association, światową organizację powołaną w celu kontroli i utrzymaniu jakości kawy.
Każde opakowanie kawy speciality powinno zawierać dane dotyczące pochodzenia (plantacji) łącznie z regionem, wysokości nad poziomem morza, odmianą botaniczną ziaren i ich gatunkiem. Często palarnie umieszczają również informacje o dominujących nutach, dopasowanym sposobie parzenia, czy datę palenia. Kawa jakości speciality cechują się wyjątkowym smakiem i aromatem. Połowa sukcesu to zasługa plantacji – sposób uprawy, warunków klimatycznych, wysokości nad poziomem morza i selekcji. Za drugą część odpowiadają roasterzy, którzy wypalają zielone ziarna. Dzięki temu procesowi olejki mogą się uwolnić, a kawa zyskuje odpowiedni aromat.
[product category_id="180" limit="4" onlyAvailable="true"]
Konsumenci, którzy decydują się na poznanie świata kaw speciality, często zmieniają swoje rytuały, przechodząc od picia naparu dla pobudzenia, do prawdziwego uwielbienia niezwykłego smaku, jaki oferuje kawa klasy specielty. Dzięki szerokiej dostępności sprzętu do alternatywnych metod parzenia, jak na przykład drip, chemex, aeropress, młynki do kawy czy kawiarki można eksperymentować w domowym zaciszu do woli.
Kawa komercyjna - czym różni się od speciality
Kawy komercyjne cieszą się dużą popularnością ze względu na szeroką dostępność, niską ceną i dużą dawkę kofeiny (zawierają często w składzie sporo robusty, która ma więcej kofeiny niż Arabika). Często właśnie ten aspekt przeważa. Klient oczekuje, że kawa dostarczy porządnej dawki energii, przy wykonaniu minimum wysiłku - szczególnie rano. Kawa z marketu na opakowaniu nie będzie miała oznaczenia plantacji, warunków upraw czy innych szczegółów. Zazwyczaj znajduje się na niej jedynie informacja np. „mieszanka arabiki z robustą” lub „100% Arabika”. Nie znajdziesz również dokładnej informacji o stopniu wypalenia, więkoszość tych kaw wyplana jest w stopniu średnim do ciemnego. Nie wiadomo również z jakich farm, regionów pochodzą. Najczęściej są to mieszanki zebranych ziaren, wypalone (czasami też zmielone) „uniwersalnie” (najczęściej na ciemno) czyli pod parzenie w kubku lub w ekspresie automatycznym. Taka kawa przygotowana metodą przelewową będzie smakowała gorzko, a body będzie całkowicie płaskie. Jeżeli producent wykorzystuje ziarna niskiej jakości, bez selekcji, z plantacji zmechanizowanej, to będzie można to wyczuć stosunkowo łatwo po zaparzeniu. Ciemne palenie maskuje nieco niską jakość ziaren. Niektórzy, by zniwelować brak profilu sensorycznego dodają sztuczne aromaty. Kawa z supermarketu jest produkowana na szeroką skalę i eksportowana do różnych krajów – z założenia ma być dostępna zawsze i w przystępnej dla każdego cenie, a walory smakowe często schodzą na kolejny plan.
Kawa specjalistyczna a z supermarketu - czy warto dopłacać?
Kawa ziarnista speciality to starannie wyselekcjonowane ziarna, zbierane ręcznie. Ze względu na przepisy, jakie warunkuje organizacja Specialty Coffee Association, kawa ta nie zawiera wadliwych, niedojrzałych lub niedobrych ziaren. W przypadku kaw komercyjnych, a w szczególności tych już zmielonych, fabrycznie paczkowanych produkcja przechodzi niejednokrotnie taśmowo, bez selekcji. Nie ma również kontroli nad całym procesem uprawy kawowców. Do kaw marketowych mogą trafiać wadliwe ziarna, które nie powinny się tam znaleźć i bardzo łatwo to wyczuć.
Jeżeli nie jesteś przekonany, czy jest sens kupować kawy z wyższej półki (chociaż zapewniamy, że jest!) możesz w prosty sposób przeprowadzić test. Kup małą kawę z segmentu speciality – w naszym sklepie, czy w lokalnej kawiarni oraz paczkę kawy marketowej. Jeżeli nie masz w domu młynka, możesz poprosić baristę, by zmielił kawę pod wybraną metodę parzenia. Następnie zaparz obie kawy w ten sam sposób – może to być z wykorzystaniem dripa, ekspresu przelewowego, kawiarki czy ekspresu ciśnieniowego, następnie spróbuj obu naparów. Kawa wypalona i zmielona odpowiednio na przykład pod ekspres ciśnieniowy będzie miała idealną cremę, z kolei w dripie będzie lekka, mało kwaśna i subtelna.
Osoby, które raz spróbowały kawy z segmentu speciality nie wrócą do produktów marketowych – zwyczajnie taki napar nie będzie im smakować, nawet po dodaniu cukru, mleka, syropów smakowych czy innych przypraw. Alternatywą dla sinle orgin mogą być dobrej jakości blendy tworzone w palarniach przed doświadczonych roasterów. Blendy są tańsze niż single, dłużej dostępne, ale jakościowo lepsze i smaczniejsze niż kawa komercyjna. Mogą być doskonałym rozwiązaniem na początek Twojej kawowej przygody. Sprawdź ofertę naszego sklepu i rozpocznij wspaniałą przygodę z odkrywaniem smaków kaw z różnych stron świata!
