Ziarna kawy, zanim trafią na sklepowe półki, muszą przejść przez kilka różnych procesów. Są zbierane, suszone, czyszczone, a także odpowiednio wypalane. Na opakowaniach z ziarnami można znaleźć informację o stopniu palenia – jasnym, średnim lub ciemnym. Od tego, którą wersję wybierzesz, zależy smak zaparzonego naparu. Wyjaśniamy, jak stopień palenia wpływa na kawę i do jakich metod parzenia najlepiej się sprawdzi.
Jak przebiega proces palenia kawy?
Wypalanie kawy jest uznawane za najważniejszą część obróbki ziaren. Wpływa na jej smak, zawartość kofeiny, a także zapach i wyczuwalność nut kwaśnych w smaku. Mówi się, że im krócej kawa jest poddawana działaniu wysokiej temperatury, tym ma więcej kofeiny. Ma to związek bezpośrednio z rodzajem kawy – robusta jest zwykle ciemnopalona, a jako odmiana gatunkowa ma po prostu więcej kofeiny, stąd przyjęło się, że jeżeli kawa stopień palenia ma ciemny, to będzie bardziej pobudzać – tak, o ile w jej składzie jest robusta. W przeciwnym razie ta zasada nie ma przełożenia. Wiele zależy również od samego parzenia. Ziarna parzone przelewowo mają dłuższy kontakt z wodą, dlatego taka kawa będzie pobudzać bardziej niż szot espresso. Ziarna wypalane dłużej nabierają czekoladowo-orzechowego posmaku, mają głębokie body i mocniejszy smak. Proces prażenia, czyli roasting odbywa się w specjalnym piecu bębnowym. Pod bębnem znajduje się palnik, który podgrzewa całe naczynie. Temperatura prażenia może osiągnąć nawet 260 stopni. Wypalanie ziaren kawy do średniego, najpopularniejszego stopnia odbywa się w 210-220 stopniach.
[product category_id="683" limit="4" onlyAvailable="true"]
Najpierw przez kilka minut ziarna są suszone w temperaturze 160 stopni. Następnie zaczyna się etap brązowienia, a następnie pojawia się reakcja Maillarda. To seria reakcji chemicznych, które zachodzą pomiędzy aminokwasami a cukrami redukującymi. Cząsteczki tłuszczów, cukrów i olejków eterycznych pod wpływem działania ciepła (czyli energii) rozpadają się na mniejsze, co powoduje uwolnienie aromatów zawartych w kawie. Tutaj roasting zwalnia, dzięki czemu smak może się odpowiednio rozwinąć. Pod koniec prażenia ziarna zaczynają pękać.
Stopień palenia kawy - co oznacza jasne, średnie i ciemne palenie?
Sam proces palenia wymaga kontroli roastera, czyli doświadczonego pracownika, który oprócz kontroli ziaren musi zadbać o wiele innych czynników. Znaczenie ma wilgotność i przepływ powietrza, tempo wzrostu temperatury i czas palenia kawy. Nawet niewielkie różnice mogą spowodować, że wypalona kawa będzie płaska w smaku i po prostu nijaka. Warto pamiętać, że każda kawa wypala się inaczej, dlatego niezbędne jest nie tylko doświadczenie, ale także wiedza i pasja do roastingu. Stopnie palenia kawy można podzielić na cztery podstawowe kategorie, a ich poziom zależy od temperatury, w jakiej ziarna są obrabiane.
Kawa jasno palona
Ziarna kawy jasno palonej mają kolor brązowy, odcieniem porównywalny do kory cynamonu. Jest kwaskowata, po zaparzeniu wyraźnie czuć nuty cytrusowe. Ma dużą zawartość kofeiny, ale w smaku będzie lekka, delikatna, owocowa, słodka. Doskonale sprawdzi się do parzenia alternatywnymi metodami – aeropressem, dripperem, chemexem, a także do ekspresów przelewowych.
Kawa średnio palona
Średnio palona kawa to średnia kwasowość i słodycz, za to bardziej wyrazisty smak. Ma optymalną zawartość kofeiny i słodko-gorzki posmak. Doskonale sprawdza się do zaparzenia w kawiarce, ekspresie kolbowym, frenchpressie lub z wykorzystaniem alternatywnych metod, jeżeli nie lubisz kwaśnej, owocowej kawy.
Kawa średnio-ciemno palona
Brązowe ziarna kawy, o słodko-gorzkim posmaku doskonale nadają się do ekspresów, kawiarek i frenchpressów. Taki stopień palenia najczęściej wykorzystuje się przy roastingu ziaren robusty. Przypadnie do gustu osobom, które lubią mocniejszy smak, ale przeszkadzają im kwaśne nuty.
Kawa ciemno palona
Ziarna po wypaleniu mają ciemnobrązowy kolor i połysk. Tego typu kawa cechuje się intensywnym aromatem i goryczką. Świetnie pasuje do ekspresów automatycznych kolbowych. Może mieć nieco dymny zapach, a powierzchnia ziaren jest w dotyku tłusta. Po zaparzeniu wychodzi espresso z gęstą cremą i wyraźną goryczką.
Stopień palenia kawy a smak i metoda parzenia
Stopień wypalenia kawy warto dopasować do sposobu parzenia kawy. Jeżeli ziarna jasno palone wsypiesz do ekspresu, kawa może okazać się kwaśna, pozbawiona cremy, niedobra. Przy drobniejszym zmieleniu i wydłużonym czasie parzenia można osiągnąć zaskakujące efekty, ale to wymaga użycia kolbowego ekspresu ciśnieniowego i doświadczenia. Jeśli do ekspresu ciśnieniowego lub kawiarki wybierzesz kawę średnio lub średnio-ciemno wypaloną, będzie smakowała po prostu idealnie. Fani kwiatowych, słodkich i kwaśnych posmaków powinni wybierać ziarna, które producent tak opisuje, ale odpowiednio je wypalił. Jasne prażenie pozwala na dłuższy kontakt zmielonych ziaren z wodą, dzięki czemu mogą się odpowiednio otworzyć, co ma miejsce w przypadku alternatywnych metod parzenia.
Sposoby palenia kawy, które wykorzystują roasterzy dają klientowi gotowy produkt, który samodzielnie mogą zmielić w młynku, albo zrobi to ekspres. Są jednak osoby, które decydują się na palenie kawy w domu. By zrobić to „domowym sposobem”, trzeba kupić zielone ziarna, a następnie albo je uprażyć na dedykowanej patelni, albo umieścić je w nagrzanym piekarniku z włączonym termoobiegiem. Trzeba je mieszać, a po usłyszeniu pierwszego pęknięcia (tak zwanego „cracku”) trzeba je wyjąć i pozostawić do ostudzenia. Istnieją również dedykowane urządzenia, które ułatwiają domowe prażenie ziaren. Wymaga to jednak czasu, nabrania wprawy i chęci do eksperymentowania.
Palenie kawy to ciekawy, ale skomplikowany proces. Sam zawód roastera to specyficzna praca, która opiera się głównie na wiedzy i bazuje na doświadczeniu oraz intuicji. Wiele zależy również od jakości kawy, ziaren i ich wcześniejszej obróbki. Kawa z segmentu speciality z pewnością przypadnie do gustu osobom, które oczekują czegoś więcej niż dawki energii. Plantacje z takich miejsc są ekologiczne, a pracownicy traktowani z szacunkiem. Kto raz spróbował kaw z tego segmentu, nie wróci do marketowych, popularnych propozycji. Kawy świeżo palone z pewnością docenią zarówno osoby, które sięgają tylko po produkty speciality, jak i ci, którzy dopiero poznają ten świat. W naszym sklepie zamówisz wysokiej jakości ziarna, młynki do mielenia kawy i pojemnik na ziarna kawy, które zapewniają odpowiednią szczelność.
